Ons zenuwstelsel, de elektrische bedrading van ons lichaam, is evolutionair geprogrammeerd om te reageren op onze omgeving. Diep geworteld in oer-overlevingsinstincten, heeft het zenuwstelsel de taak om ons te beschermen en te laten overleven. Laten we eens kijken hoe onze adem, een automatische en bewuste handeling, een directe invloed heeft op de staat van dit oer-zenuwstelsel.
Het oer-zenuwstelsel
Ons zenuwstelsel is geëvolueerd met twee primaire takken: het sympathische zenuwstelsel en het parasympathische zenuwstelsel. Het sympathische deel zorgt voor de ‘vecht-of-vlucht’-respons, terwijl het parasympathische deel gericht is op ‘rust en herstel’. In oeroude tijden waren deze reacties cruciaal voor het overleven in een vijandige omgeving.
Adem en de schakelaar van het zenuwstelsel
De ademhaling fungeert als de schakelaar die het zenuwstelsel beïnvloedt. Een oppervlakkige, snelle ademhaling activeert het sympathische systeem, wat kan leiden tot verhoogde stress en angst. Aan de andere kant activeert een diepe, langzame ademhaling het parasympathische systeem, wat een staat van rust en herstel bevordert.
Adem als instrument voor zelfregulatie
In de moderne wereld worden we zelden geconfronteerd met fysieke bedreigingen zoals onze voorouders dat deden. Toch reageert ons zenuwstelsel vaak op alledaagse stressoren alsof ze levensbedreigend zijn. Hier komt de kracht van ademwerk naar voren. Door bewust de ademhaling te reguleren, kunnen we het oer-zenuwstelsel herprogrammeren om effectiever te reageren op de uitdagingen van het moderne leven.
Praktische ademtechnieken voor zelfregulatie:
- Diepe buikademhaling:
Richt je ademhaling naar de buik. Voel hoe je buik uitzet bij inademing en samentrekt bij uitademing. Dit activeert het ontspannende parasympathische systeem. - Verlengde uitademing:
Vertraag de uitademing. Dit stimuleert het parasympathische systeem en vermindert stressreacties. - Box breathing:
Adem in via de neus gedurende 4 tellen, houd de adem in voor 4 tellen, adem uit in 4 tellen en houd de adem weer vast voor 4 tellen. Dit brengt balans in het zenuwstelsel.
Conclusie:
Onze oer-overlevingsinstincten zijn nog steeds aanwezig, maar onze omgeving is drastisch veranderd. De adem is een instrument waarmee we de staat van ons zenuwstelsel kunnen beïnvloeden en ons kunnen aanpassen aan de uitdagingen van de moderne wereld.